Εναλλακτικοί και γρήγοροι τρόποι να παγώσουμε μια μπύρα.

Σε ένα επεισόδιο των Mythbusters, παρουσίαζε τους καλύτερους τρόπους για να κρυώσεις μια μπύρα η οποιοδήποτε άλλο υγρό γρήγορα. Ο απλούστερος, γρηγορότερος κ οικονομικότερος τρόπος είναι τα παγάκια σε αλατισμένο νερό. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι, πιο γρήγοροι, άλλα είναι πολύ πιο δαπανηροί. Καταρχάς θα πρέπει να κατανοήσουμε κάποια πολύ βασικά πρώτα, όπως η θερμοαγωγιμότητα και η θερμική ισορροπία.

Θερμική ισορροπία είναι η ιδιότητα των υλικών (αέρια, στερεά η υγρά) που έρχονται σε επαφή να μεταδίδουν τη θερμότητα το ένα στο άλλο ώσπου να αποκτούν τη ίδια θερμοκρασία και τα δύο. Πάντα η μετάδοση γίνεται απο το θερμότερο στο ψυχρότερο.
Θερμοαγωγιμότητα είναι η δυσκολία η ευκολία διάδοσης της θερμότητας στο εσωτερικό ενός υλικού. Η θερμοαγωγιμότητα μετριέται με το συντελεστή θερμοαγωγιμότητας. Όσο πιο μεγάλος είναι ο συντελεστής, τόσο πιο καλός αγωγός της θερμότητας είναι το υλικό. Όσο πιο μικρός ο συντελεστής θερμοαγωγιμότητας, τόσο πιο κακός αγωγός της θερμότητας και κατ' επέκταση θερμομονωτικό είναι το υλικό.
Ένα απλό παράδειγμα για να καταλάβετε τη διαφορά: Αφήστε πάνω σε ένα ξύλινο τραπέζι ένα γυάλινο και ένα ξύλινο μπολ ίδιου μεγέθους για λίγες ώρες. Έπειτα με το ένα χέρι, αγγίξτε το ξύλινο και με το άλλο το γυάλινο. Θα σας "φανεί" ότι το γυάλινο είναι πολύ πιο κρύο από ότι το ξύλινο, όσες φορές και να το δοκιμάσετε. Όσο περίεργο και να σας φαίνεται όμως, έχουν και τα δύο τη ίδια θερμοκρασία ακριβώς (αν έχουν μείνει για αρκετή ώρα στις ίδιες συνθήκες). Ο λόγος που σας φαίνεται ότι το γυάλινο είναι πιο κρύο, είναι επειδή το γυαλί έχει πιο μεγάλο συντελεστή θερμοαγωγιμότητας από ότι το ξύλο. Έτσι η θερμότητα που είναι στο χέρι σας μεταδίδεται πιο εύκολα στο γυαλί και έτσι σας φαίνεται πιο κρύο. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν υποθέσουμε ότι το σώμα μας έχει 36 βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία, το γυάλινο μπολ θα έφτανε στους 36 βαθμούς πολύ πιο σύντομα από ότι το ξύλινο. Επίσης ένα άλλο απλό παράδειγμα, είναι ο φούρνος της κουζίνας. αν βάλουμε το φούρνο στους 50 βαθμούς και βάλουμε το χέρι μέσα θα ζεσταθεί, αν ακουμπήσουμε όμως το σιδερό του φούρνου εσωτερικά που έχει πάλι 50 βαθμούς θα αισθανθούμε πολύ πιο έντονη τη ζέστη. Αυτό γιατί ο σίδηρος μεταδίδει πιο γρήγορα τη θερμότητα από τον αέρα. 

Κατάλληλη θερμοκρασία
Αφού κατανοήσαμε αυτά, πρέπει να ξέρουμε επίσης, ποια είναι η κατάλληλη θερμοκρασία στην οποία πρέπει να σερβίρετε η μπύρα. Η κατάλληλη θερμοκρασία για να σερβιριστεί μια παγωμένη μπύρα, είναι 4-6 βαθμοί Κελσίου (αναλόγως το στυλ). Βέβαια μπορεί να σερβιριστεί και πιο χλιαρή άμα θέλουμε ή και ακόμη πιο κρύα. Η θερμοκρασία δωματίου είναι συνήθως 20-25 βαθμούς Κελσίου (αναλόγως με τη εποχή).

1.Ψύξη με Αέρα
Αν πας να κρυώσεις μια μπύρα με το παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή βάζοντας τη στο ψυγείο θα πάρει αρκετές ώρες, ακόμα και αν τη βάλεις στη κατάψυξη. Ο λόγος είναι γιατί στο ψυγείο η ψύξη γίνεται με τη χρήση ψυχρού αέρα. Η μπύρα μεταδίδει τη θερμότητα που έχει στο ψυχρό αέρα ώσπου να αποκτήσουν και τα δυο την ίδια θερμοκρασία.
Πλεονέκτημα : Η ψύξη με η χρήση αέρα έχει το πλεονέκτημα ότι ο αέρας κυκλοφορεί παντού και ψύχει τα πάντα ομοιόμορφα χωρίς να γίνεται άμεση επαφή.
Μειονέκτημα : Ο αέρας έχει χαμηλή θερμοαγωγιμότητα (0.024).Δ. *Αν δε το βάλουμε στο ράφι άλλα ακουμπήσουμε τη μπύρα στη επιφάνεια της κατάψυξης απευθείας θα γίνει εκτός από μετάδοση μέσω του αέρα, μετάδοση της θερμότητας μέσω επαφής με το πάγο που σχηματίζεται επιφανειακά της κατάψυξης.
Προσοχή : Αν η μπύρα τοποθετηθεί στη κατάψυξη για αρκετές ώρες και παγώσει εντελώς, θα σπάσει το μπουκάλι και θα αλλοιωθεί η γεύση της.

2.Ψύξη με Παγάκια
Η ψύξη με παγάκια είναι σαφώς πιο γρήγορη από αυτή του αέρα. Αυτό γίνεται γιατί ο πάγος έχει πολύ πιο μεγάλη θερμοαγωγιμότητα (2.18). Αλλά η ψύξη με πάγο έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα. Αυτό της επιφάνειας επαφής. Δηλαδή η επιφάνεια του πάγου που θα εφάπτεται με αυτή του κουτιού της μπύρας δε θα είναι ποτέ 100%. Όσο πιο μεγάλα τα παγάκια τόσο πιο μικρή η επιφάνεια επαφής.
Επομένως αν πχ ο πάγος εφάπτεται κατά 20% του κουτιού, το 20% θα ψύχεται με πάγο και το υπόλοιπο 80% με αέρα.


Πλεονέκτημα : Ο πάγος έχει πιο μεγάλο συντελεστή θερμοαγωγιμότητας, και πιο χαμηλή θερμοκρασία από το νερό. 
Μειονέκτημα : Είναι σχεδόν αδύνατο να έχει 100% επιφάνεια επαφής με το κουτάκι η το μπουκάλι. Επίσης ο πάγος λιώνει σταδιακά αν βρίσκεται εκτός ψύξης.

3.Ψύξη με Νερό και Παγάκια
Η ψύξη με νερό και παγάκια είναι πιο γρήγορη από αυτή με σκέτα παγάκια. Ο λόγος είναι ότι αν και το (0.58) έχει πολύ πιο λίγο θερμοαγωγιμότητα από το πάγο (2.18),η επιφάνεια όμως επαφής είναι 100% αν το κουτάκι είναι βυθισμένο στο νερό. Έτσι η μπύρα ψύχεται πιο γρήγορα.
Πλεονέκτημα : Μεγαλύτερη επιφάνεια επαφής. Τώρα το κομμάτι που πριν ψυχόταν με αέρα, ψύχεται με νερό, το οποίο έχει πιο μεγάλο συντελεστή θερμοαγωγιμότητας.
Μειονέκτημα : Τα παγάκια, αν βρεθούν εκτός ψυγείου, θα λιώσουνε γρήγορα, ειδικά μέσα στο νερό.

4.Ψύξη με Αλατισμένο Νερό και Παγάκια
Αυτή είναι η ιδανικότερη λύση για τη ψύξη της μπύρας στο σπίτι. Το αλατισμένο νερό μπορεί να μην έχει πολύ μεγάλη διάφορα από το απλό νερό σε θερμοαγωγιμότητα (ανάλογα τη περιεκτικότητα σε αλάτι, περίπου 0.62, μειώνεται όσο αυξάνεται το αλάτι). Αλλά έχει 2 σημαντικά προτερήματα που το κάνουν πολύ καλύτερη λύση από το απλό νερό της βρύσης. Πρώτον όπως είναι γνωστό το αλάτι λιώνει τον πάγο. Έτσι λιώνοντας ο πάγος πολύ πιο γρήγορα από ότι συνήθως ψύχεται το νερό πολύ γρηγορότερα. Έτσι πχ αν βάζαμε καθαρό νερό 20 βαθμών Κελσίου σε παγάκια, σε t ώρα το νερό θα ήταν 15 βαθμούς. Αν όμως ήταν αλατισμένο το νερό 20 βαθμών σε t ώρα θα ήταν πιο παγωμένο.
Επίσης το αλάτι στο νερό αλλάζει το σημείο βρασμού και σημείο τήξης του νερού. Δηλαδή το νερό για να γίνει πάγος θέλει χαμηλότερη θερμοκρασία. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε πιο παγωμένο νερό.
Οπότε συνοψίζοντας το αλατισμένο νερό:
  • Λιώνει πιο γρήγορα το πάγο.
  • Παγώνει σε χαμηλότερη θερμοκρασία.
  • Έχει πιο μεγάλη θερμοαγωγιμότητα από το καθαρό νερό.
Κάποια πράγματα που πρέπει επίσης να ξέρουμε
Σε αυτό το σημείο οφείλω να επισημάνω ότι το κάθε είδος μπύρας έχει ενδεικνυόμενη θερμοκρασία προς κατανάλωση. Παρόλο τον πιθανό καύσωνα που θα συναντήσουμε κατά το θέρος δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να παγώνουμε σε κρυσταλλικό σημείο την μπύρα μας διότι έτσι δεν απολαμβάνουμε τίποτα απο την γεύση της καθώς παγώνουν οι αισθητήρες της γλώσσας μας με αποτέλεσμα απλά να ξεδιψάμε. Αυτό ισχύει σε όλες τις μπύρες και ιδίως στις τύπου Lager-Pils (που έχουν την τιμητική τους το καλοκαίρι) καθώς αυτές σε γενικές γραμμές δεν μας προσφέρουν πολύ πλούσια αρώματα. Αν τις παγώσουμε κιόλας θα καταντήσουμε να πίνουμε κάτι που απλά θα μας δροσίζει. Πρέπει να δείχνουμε τον απαιτούμενο σεβασμό στον ζύθο γιατί κρύβει μια ολόκληρη φιλοσοφία, αν στην τελική ζεσταινόμαστε ας πιούμε ένα αναψυκτικό και ας κρατήσουμε την μπυρίτσα μας για άλλη ώρα! Α! και σε καμία περίπτωση παγωμένο ποτήρι καταστρέφει τον αφρό και την γεύση της. Ζητήστε να σας το ξεπλύνουν-δροσίσουν με κρύο τρεχούμενο νερό.
Κουτάκι η σε γυάλινο μπουκάλι? 
Σίγουρα κουτάκι. Το κουτάκι είναι από αλουμίνιο. Το αλουμίνιο έχει θερμοαγωγιμότητα 250 και το γυαλί περίπου 1. Οπότε η διάφορα είναι τεράστια.
Νερό κρύο, χλιαρό η καυτό?
Όσο και να φαίνεται περίεργο το καυτό νερό παγώνει πιο γρήγορα από το χλιαρό. Το ιδανικότερο θα ήταν το νερό που θα χρησιμοποιήσουμε να είναι όσο πιο παγωμένο γίνεται. Αν έχουμε μόνο χλιαρό νερό ή καυτό, αντί πολλά παγάκια καλύτερα είναι να χρησιμοποιήσουμε καυτό νερό. Το φαινόμενο κατά το οποίο το καυτό νερό ψύχεται πιο γρήγορα από το χλιαρό λέγεται mpemba effect.
Τι δοχείο να χρησιμοποιήσω για να τα βάλω μέσα?
Εδώ θέλουμε το δοχείο που θα χρησιμοποιήσουμε να είναι όσο πιο θερμομονωτικό μπορούμε. Να έχει όσο πιο μικρή θερμοαγωγιμότητα γίνεται. Από τις καλύτερες λύσεις θα ήταν τα φορητά ψυγεία. Το φελιζόλ νομίζω είναι καλύτερο από το πλαστικό. Οι κατσαρόλες είναι μεταλλικές και έτσι δε συνιστώνται.
Ανακίνηση η ηρεμία?
Όταν ανακινούμε ένα κουτάκι μπύρας προκαλείται θερμότητα μέσω της τριβής του υγρού με το κουτάκι. Οπότε θεωρητικά αν τις ανακινήσουμε τις ζεσταίνουμε. Όμως πρέπει να το κάνουμε ανά διαστήματα για να παγώσει πιο γρήγορα η μπύρα. Ο λόγος είναι ότι στα υγρά, τα ψυχρότερα μετακινούνται πάντα προς τα κάτω, και τα θερμότερα προς τα πάνω (λόγω της αλλαγής της πυκνότητας τους με τη αλλαγή θερμοκρασίας). Με τη ανακίνηση ειδικά στη αρχή θα γίνει πιο γρήγορα η μετάδοση της θερμότητας απο τη μπύρα στο εξωτερικό. Βέβαια και να μη το ανακινήσουμε πάλι θα παγώσει ομοιόμορφα γιατί το υγρό κινείται μόνο του όταν αλλάζει θερμοκρασία, τα ψυχρότερα πάνε προς τα κάτω και τα θερμότερα προς τα πάνω. Τα θερμότερα που πηγαίνουν προς το πάνω μέρος όταν θα αποβάλουν τη θερμότητα τους θα γίνονται πιο ψυχρά και θα έρχονται θερμότερα στη θέση τους και αυτό θα γίνεται μέχρι να αποκτήσει ίδια περίπου θερμοκρασία όλο το κουτάκι της μπύρας.

''ΑΝΤΕ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ''
Axact

Παναγιώτης Στεφανιδάκης

Λάτρης της ποιοτικής μπύρας, διαδίδω το πάθος μου μέσω του Beeroskopio! Super User στο Untappd, homebrewer, δοκιμάζω συνεχώς νέες μπύρες να διευρύνω την γευστική μου παλέτα! Θα χαρώ να επικοινωνήσω μέσo social media ή στο stef82gr@hotmail.com σε οποιαδήποτε απορία σχετικά με τον κόσμο του ζύθου.

Post A Comment:

0 comments:

Αφήστε μας το σχολιο σας!